Τα προβλεπόμενα από το τρίτο μνημόνιο οδηγούν σε επιπλέον αφαίμαξη από τους συρρικνωμένους οικογενειακούς προϋπολογισμούς για δαπάνες υγείας.
Δύσκολη προοιωνίζεται η κατάσταση και για το ΕΣΥ καθώς οι δημόσιες δαπάνες για την Υγεία το 2015 υπολογίζεται να κλείσουν στο 4% του ΑΕΠ (κι ενώ ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι στο 6,9% του ΑΕΠ), με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη (δυσ)λειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων και τις υπηρεσίες υγείας που θα μπορούν να παρέχουν στους πολίτες, ασφαλισμένους και μη. Σοβαρά οικονομικά πλήγματα επιφέρει το μνημόνιο μέσω της αύξησης του ΦΠΑ στα νοσήλια κατά δέκα μονάδες, δηλαδή από το 13% στο 23%, και στον ιδιωτικό τομέα της υγείας – έναν κλάδο που τείνει πλέον να υποκαταστήσει πλήρως το ΕΣΥ και έχει αναλάβει την περίθαλψη και τη νοσηλεία των Ελλήνων, δεδομένου ότι οι δημόσιες δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας αλλά και του ΕΣΥ αδυνατούν σε πολλές περιπτώσεις να ανταπεξέλθουν στον ρόλο τους.
Μειώσεις, αλλά, με το σταγονόμετρο στις τιμές των φαρμάκων και μεγάλη επιβάρυνση στα νοσήλια τους σε κάθε είδους ιδιωτικές μονάδες υγείας (κλινικές, ψυχιατρεία, μαιευτήρια κα): αυτές είναι οι δύο πρώτες επιπτώσεις για τους πολίτες. Ένα από τα προαπαιτούμενα του μνημονίου αφορούσε την τιμολόγηση των φαρμάκων στοχεύοντας σε μείωση των τιμών των οff patent φαρμάκων (εκείνων που έχουν χάσει την πατέντα προστασίας τους) στο 50%, αλλά και όλων των γενόσημων στο 32,5% της τιμής που είχαν πριν χάσουν την πατέντα τους. Η υπουργική απόφαση που προβλέπει αυτές τις μειώσεις δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης την προπερασμένη Παρασκευή, όπως την είχε καταρτίσει ο απερχόμενος υπουργός Υγείας, κ. Παναγιώτης Κουρουμπλής. Οι μειώσεις αφορούν το σύνολο των σκευασμάτων και όχι μόνο όσα κυκλοφόρησαν ή έχασαν την πατέντα μετά το 2012, όπως ίσχυε με προγενέστερες αποφάσεις. Στην υπουργική απόφαση, ωστόσο, τίθεται άλλη προστατευτική διάταξη για τα φάρμακα καθώς εισάγεται η διευκρίνιση πως οι μειώσεις στις τιμές των off patent αφορούν φάρμακα «με Λιανική Τιμή άνω των 12 ευρώ» και αντίστοιχα στα γενόσημα «με Λιανική Τιμή άνω των 7,8 ευρώ». Όπως εξηγείται αυτό γίνεται «για λόγους προαγωγής της χρήσης των οικονομικότερων θεραπειών και προάσπισης της Δημόσιας Υγείας και προκειμένου να μην διακυβευθεί η επάρκεια των εν λόγω προϊόντων για τις ανάγκες των ασθενών», ωστόσο το αποτέλεσμα είναι ότι οι Έλληνες θα συνεχίσουν να πληρώνουν ακριβά σε σχέση με τους άλλους Ευρωπαίους τα φάρμακα εκτός πατέντας και τα γενόσημα.
Βαθιά το χέρι στην τσέπη θα χρειαστεί να βάζουν οι πολίτες στις περιπτώσεις νοσηλείας σε ιδιωτική μονάδα υγείας όπου παρέχεται δευτεροβάθμια περίθαλψη. Η αύξηση του ΦΠΑ από το 13% στο 23% για τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας σε ιδιωτική μονάδα υγείας όπως γενικές και ψυχιατρικές κλινικές, θεραπευτήρια, μαιευτήρια κα, θα «ματώσει» τους ασθενείς όταν φθάσει η ώρα της πληρωμής – υπενθυμίζεται ότι οι ασθενείς καταβάλλουν και τη συμμετοχή τους στο κλειστό νοσήλιο ανάλογα με τον ασφαλιστικό φορέα τους.
Από τον αυξημένο ΦΠΑ 23% δεν θα γλιτώσουν ούτε οι ηλικιωμένοι ούτε οι ασθενείς με άνοια και νόσο Αλτσχάιμερ. Παρά το γεγονός ότι στη χώρα μας απουσιάζουν παντελώς κρατικές δομές φιλοξενίας ηλικιωμένων και ιδίως ατόμων με άνοια και οι οικογένειες των ηλικιωμένων και των ασθενών επιβαρύνονται σημαντικά με τη νοσηλεία τους σε ειδικές Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων, η αύξηση του ΦΠΑ σε αυτόν τον ευαίσθητο χώρο συμφωνήθηκε με περισσή ευκολία. Με ανακοίνωσή της η Εταιρεία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Αθηνών επισημαίνει πως η αύξηση του ΦΠΑ είναι καταστροφική για τις οικογένειες των ασθενών με άνοια που διαβιούν στα νομίμως λειτουργούντα γηροκομεία της χώρας και τις οδηγεί σε οικονομικό αδιέξοδο.
Η αύξηση του ΦΠΑ «στραγγαλίζει» τον ιδιωτικό τομέα της υγείας, σε μια κομβική στιγμή τόσο για την αναπτυξιακή προοπτική του στη χώρα όσο και για την παροχή υπηρεσιών υγείας μέσω του ΕΣΥ. Τα δημόσια νοσοκομεία λειτουργούν στα όρια τους, συσσωρεύοντας χρέη και μετρώντας μόνο συνταξιοδοτήσεις ή αποχωρήσεις εργαζομένων. Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας υπάρχει μόνο στα χαρτιά. Το ρόλο της έχει αναλάβει πλήρως ο ιδιωτικός τομέας υγείας, αναλόγως και στο ΕΣΥ. Η ιδιωτική υγεία δεν υποστηρίζει τη δημόσια, τείνει να την υποκαταστήσει. Πλέον όμως με την αύξηση της φορολόγησης στα νοσήλια, η πρόσβαση στις ιδιωτικές δομές καθίσταται απαγορευτική για τους μη προνομιούχους, που θα ακολουθήσουν αναγκαστικά τον δρόμο της αναμονής για τις δημόσιες νοσοκομειακές δομές.
Οι εκπρόσωποι των ιδιωτικών κλινικών έχουν ζητήσει από τα αρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Υγείας να επανεξεταστεί η μετάβαση σε υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ των ιδιωτικών κλινικών, όπως έγινε στην ιδιωτική εκπαίδευση. Τη στρεβλή κατάσταση που έχει διαμορφωθεί με το βάρος από την αύξηση της φορολόγησης της περίθαλψης να σηκώνουν εξολοκλήρου οι ιδιωτικές κλινικές (τα φάρμακα επιβαρύνονται με 6%, οι διαγνωστικές εξετάσεις με 0% και οι νέες μονάδες ημερήσιας νοσηλείας με 0%) επισημαίνουν και στελέχη του ΕΟΠΥΥ και του υπουργείου Υγείας, προτείνοντας να κατανεμηθεί πιο δίκαια ο ΦΠΑ σε όλες τις υπηρεσίες υγείας και όχι μόνο στα νοσήλια.
Τελειωτικό χτύπημα θεωρούν το μνημόνιο για τον κλάδο τους και οι γιατροί. Συγκεκριμένα ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος υποστηρίζουν ότι, «η διατήρηση για ακόμη τρία χρόνια του clawback θα καταστρέψει όλους ανεξαρτήτως τους παρόχους. Η δε φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών με 29% από το πρώτο ευρώ, με προκαταβολή φόρου (75% το 2015 και 100% το 2016) επιπλέον του φόρου επιτηδεύματος των 600 ευρώ, θα οδηγήσει στην καταστροφή γιατρούς και άλλους επαγγελματίες υγείας και στην αύξηση της μετανάστευσης».