«Είμαστε κοντά σε συμφωνία; Απαντάω ναι». Με τα λόγια αυτά ο Αλέξης Τσίπρας προανήγγειλε συμβιβασμό με τους δανειστές απομακρύνοντας τον εφιάλτη της ρήξης.
«Θέλω να πιστεύω ότι αυτή η πρόταση αποτέλεσε μια κακιά στιγμή για την Ευρώπη ή έστω ένα κακό διαπραγματευτικό τρικ και πολύ σύντομα θα αποσυρθεί από τους ίδιους τους εμπνευστές του», δήλωσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας για το κείμενο των προτάσεων που του παρέδωσε ο Ζ. Κ. Γιούνκερ στις Βρυξέλλες.
Ενημερώνοντας την εθνική αντιπροσωπεία για το σημείο στο οποίο βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις, ο κ. Τσίπρας χαρακτήρισε «κίνηση οπισθοχώρησης», «μια κακιά στιγμή για την Ευρώπη» το κείμενο των θεσμών σε σχέση με το κοινό έδαφος που δημιουργήθηκε τους προηγούμενους μήνες στο Brussels Group. Εξέφρασε ωστόσο την πεποίθηση ότι «παρά το μεγάλο πισωγύρισμα», τώρα είμαστε πιο κοντά από ποτέ σε συμφωνία διότι είναι σαφές ότι η ελληνική πλευρά έχει προτείνει ρεαλιστικό σχέδιο και δεν στέκεται με αδιαφορία στις ανάγκες των υπολοίπων εταίρων.
Ο κ. Τσίπρας κάλεσε τους πολιτικούς αρχηγούς να πάρουν ξεκάθαρη θέση στην πρόταση των θεσμών και είπε ότι ο ελληνικός λαός πρέπει να είναι υπερήφανος για τον τρόπο που διαπραγματεύεται η κυβέρνηση αλλά και ήσυχος γιατί η επιμονή της κυβέρνηση θα φέρει καρπούς.
Στη δευτερολογία του, πάντως, ανέβασε τους τόνους κατηγορώντας τις προηγούμενες κυβερνήσεις ότι υπέγραφαν ό,τι τους έφερναν οι δανειστές και τόνισε: «Αυτή η κυβέρνηση δεν πρόκειται να υπογράψει νέο μνημόνιο».
Δεν υπάρχει για μας χρονικό όριο στην διαπραγμάτευση. Όριο για μας είναι η επίτευξη μιας δίκαιης και βιώσιμης συμφωνίας, δήλωσε στη δευτερολογία του ο πρωθυπουργός. Δεν θα δεχθούμε συμφωνία που δεν θα περιέχει προοπτική αναδιάρθρωσης του χρέους. ανέφερε.
Καταγράφω κ. Σαμαρά την άρνησή σας στην πρόταση των θεσμών ως έχει. Με βοηθά αυτό, ανέφερε ο πρωθυπουργός στην δευτερολογία του.
H δευτερολογία
Αρχικά, ο πρωθυπουργός είπε: "Είχα αποφασίσει να μιλήσω μόνο επί της ουσίας για να γίνει σαφής ενημέρωση του λαού και της Βουλής για τη διαπραγμάτευση. Επέλεξα να μην σηκώσω τους τόνους γιατί σημασία έχει η τοποθέτηση των κομμάτων και παρά τις εγκληματικές ευθύνες των προηγούμενων κυβερνήσεων που καθιστούν σήμερα εξαιρετικά δύσκολες τις διαπραγματεύσεις.
Διαπιστώνω ότι υπάρχει νήμα που συνδέει τις ομιλίες του Αντώνη Σαμαρά, του Ευάγγελου Βενιζέλου και του Σταύρου Θεοδωράκη: η ελπίδα ότι θα υπογράψει νέο μνημόνιο. Κατανοώ την προσδοκίας σας και τον κρυφόσας πόθο για να καταφέρετε να κρύψετε τις ευθύνες σας. Δεν πρόκειται να ψηφίσουμε νέο μνημόνιο. Κι αν δίνουμε μια σκληρή μάχη είναι γιατί δεν δεχόμαστε να υπογράψουμε ό,τι μας φέρνουν χωρίς να διαπραγματευτούμε, όπως κάνατε εσείς. Αυτή είναι η στάση της ελληνικής κυβέρνησης που κάνει τις Ελληνίδες και τους Έλληνες περήφανους".
Και συνέχισε απευθυνόμενος στο αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης: "Καταγράφω κ. Σαμαρά την άρνησή σας στην πρόταση των θεσμών ως έχει. Σήμερα είδαμε τον αντιμνημονιακό Σαμαρά. Σας είχαμε ξεχάσει έτσι… Όταν ο κύριος Χαρδούβελης έστειλε το e-mail δεν σας είχε ρωτήσει; Είναι άσκοπο να συγκρίνετε την πρόταση των δανειστών, με την πρόταση που εσείς κάνατε γιατί είναι σχεδόν ταυτόσημη. Συντάσσεστε με την εθνική γραμμή να μην γίνει δεκτό το κείμενο των δανειστών και αυτό βοηθάει την κυβέρνηση στη διαπραγματευτική της προσπάθεια".
Αναφερόμενος στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, ο πρωθυπουργός είπε: "Αυτήν την ώρα διαπραγματευόμαστε για να τελειώνουμε με τα μνημόνια. Δεν θα δεχτούμε συμφωνία που δεν θα περιλαμβάνει την αναδιάρθρωση του χρέους. Αυτό το διάστημα αντέχουμε και υλοποιούμε πολιτική. Περάσαμε νόμο για την ανθρωπιστική κρίση, ψηφίσαμε το μέτρο των 100 δόσεων που έδωσε ανάσα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις…".
Απαντώντας στον Σταύρο Θεοδωράκη είπε: "Υιοθετείτε την άποψη ότι δεν θα υπάρχει επίπτωση στην Ευρωζώνη και μας βάλατε όριο στη διαπραγμάτευση την 14η ιουνίου. Προφανώς γιατί η γερμανική βουλή κλείνει για ολιγοήμερες διακοπές. Είναι δυνατόν; Αυτό το διαδικαστικό πρόβλημα δεν μου το έχει θέσει η Μέρκελ και το θέτετε εσείς; Θέλω να διαβεβαιώσω τον ελληνικό λαό, χρονικό όριο στη διαπραγμάτευση δεν υπάρχει. Όριο για εμάς είναι η αξιοπρέπεια του ελληνικού λαού".
Η πρόταση των θεσμών
«Θέλω να ομολογήσω ενώπιον σας και ενώπιον του ελληνικού λαού με ειλικρίνεια ότι η εισήγηση που μου παρέδωσε ο πρόεδρος Γιούνκερ, εκ μέρους των τριών θεσμών, προχθές στις Βρυξέλλες, με εξέπληξε δυσάρεστα», είπε ο πρωθυπουργός και πρόσθεσε: «Δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι θα μας παρέδιδαν μια πρόταση που δεν θα ελάμβανε καθόλου υπόψη της το κοινό έδαφος της επί τρίμηνο διαπραγμάτευσης στα Brussels Group. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ ότι η ειλικρινής προσπάθεια της Κυβέρνησης για μια έντιμη και συνολική λύση, από κάποιους θα εκλαμβάνονταν ως αδυναμία. Κυρίως όμως δεν μπορούσα να φανταστώ πως οι πολιτικοί και, όχι οι τεχνοκράτες, δεν θα μπορούσαν να κατανοήσουν ότι μετά από 5 καταστροφικά χρόνια της σκληρής λιτότητας του Μνημονίου, θα μπορούσε να βρεθεί Έλληνας βουλευτής που θα ψηφίσει σε αυτή εδώ την αίθουσα την κατάργηση του ΕΚΑΣ δηλαδή του μικρού αυτού επιδόματος στους χαμηλοσυνταξιούχους. Ή την αύξηση κατά 10 μονάδες στο ΦΠΑ του ηλεκτρικού ρεύματος».
Ο πρωθυπουργός που ζήτησε απόψε από τα κόμματα να τοποθετηθούν με σαφήνεια στην πρόταση αυτή των θεσμών ανέφερε πως δεν θα μπορούσε να υπάρξει Έλληνας βουλευτές να ψηφίσουν αυτά που προτείνουν οι θεσμοί. «Δεν νομίζω πως θα μπορούσε να υπάρξει Έλληνας βουλευτής που θα τα ψηφίσει αυτά και αν κάνω λάθος ας με διαψεύσετε. Δυστυχώς οι προτάσεις που κατατέθηκαν από την πλευρά των θεσμών είναι σαφώς μη ρεαλιστικές και αποτελούν οπισθοχώρηση σε σχέση με το κοινό έδαφος που δημιουργήθηκε με μεγάλες δυσκολίες κατά τη διαπραγμάτευση. Είναι προφανές ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συναινέσει σε παράλογες απαιτήσεις και προτάσεις μέσα από τις οποίες, ό,τι κερδίζεται από τον τερματισμό της λιτότητας με τα χαμηλά πρωτογενή πλεονάσματα, επιστρέφει από το παράθυρο με εξοντωτικά μέτρα στους χαμηλοσυνταξιούχους και στη μεσαία ελληνική οικογένεια».
Ο κ. Τσίπρας εξέφρασε ωστόσο την εκτίμηση ότι αυτή η πρόταση θα αποσυρθεί σύντομα από τους ίδιους τους εμπνευστές της και δήλωσε αισιόδοξος ότι παρόλα αυτά αυτά είμαστε κοντά σε λύση.
Οι πολιτικοί αρχηγοί
«Θέλω να πιστεύω ότι αυτή η πρόταση αποτέλεσε μια κακιά στιγμή για την Ευρώπη ή έστω ένα κακό διαπραγματευτικό τρικ και πολύ σύντομα θα αποσυρθεί από τους ίδιους τους εμπνευστές του. Θεωρώ μ΄όλα ταύτα καθήκον μου, προτού πάρω τις οριστικές αποφάσεις για τις επίσημες απαντήσεις προς τους θεσμούς, να ακούσω με προσοχή τη γνώμη των κομμάτων, σε αυτή την κρίσιμη στιγμή για τη χώρα. Η βασική ευθύνη προφανώς και αναλογεί στην κυβέρνηση. Αλλά σήμερα θα ήθελα να ακούσω και τη γνώμη της αντιπολίτευσης με αίσθημα πατριωτικής ευθύνης και με το χέρι στην καρδιά αν μας καλείτε να αποδεχθούμε την πρόταση που κατέθεσαν οι τρεις θεσμοί ή αν συντάσσεστε εναντίον» (σ.σ. χειροκροτούμενος).
Ο κ. Τσίπρας απευθυνόμενος στα έδρανα της αντιπολίτευσης επέμεινε λέγοντας: « όλο το προηγούμενο διάστημα ασκήσατε δριμεία κριτική γιατί δεν υπογράφουμε τη συμφωνία και περνάει ο χρόνος. Τώρα που γνωρίζετε με ακρίβεια τι μας ζητάνε να υπογράψουμε σας καλώ με την ίδια ακρίβεια να ξεκαθαρίσετε αν αποδέχεστε ή απορρίπτετε την προτεινόμενη συμφωνία».
Η αποπληρωμή του ΔΝΤ
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο ζήτημα αποπληρωμής του ΔΝΤ.
«Δεν είναι μόνο όμως οι παράλογες προτάσεις του πρόσφατου κειμένου, μια κακιά στιγμή για την Ευρώπη. Και από την άλλη δεν είναι μόνο η ρεαλιστική πρόταση της κυβέρνησης που αποδεικνύει τη δέσμευσή της στην ευρωπαϊκή προοπτική με όρους ισοτιμίας και αλληλεγγύης. Από τη στιγμή που αναλάβαμε τη διακυβέρνηση πληρώσαμε υποχρεώσεις ύψους περίπου 7,5 δισ. ευρώ, παρά τον χρηματοδοτικό στραγκαλισμό που επελέγη ως διαπραγματευτική τακτική από τους θεσμούς. Από τον Ιούνιο του 2014, θέλω να θυμίσω, δεν έχει εκταμιευθεί καμία δόση από το χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Ενώ από τις 18 Φλεβάρη υπάρχει σε ισχύ και περιορισμός από την ΕΚΤ ως προς τις εκδόσεις εντόκων γραμματίων. Πλέον δεν έχει κανένα νομικό έρεισμα από την στιγμή που παρατάθηκε η ισχύς της δανειακής σύμβασης και η χώρα βρίσκεται σε διαδικασία διαπραγματεύσεων εντός προγράμματος. Δεν πρόκειται πλέον απλώς για νομικό ζήτημα. Ούτε καν μόνο για πολιτικό ζήτημα. Ο χρηματοδοτικός στραγγαλισμός μιας χώρας αποτελεί πλέον και ζήτημα ηθικής τάξης που συγκρούεται με τις στοιχειώδεις ιδρυτικές αρχές της Ευρώπης. Ζήτημα που εγείρει εύλογα ερωτηματικά για το μέλλον της ίδιας της Ευρώπης», είπε ο κ. Τσίπρας.
Στο σημείο αυτό ο πρωθυπουργός είπε πως δεν είναι πολλοί εκείνοι που στην Ευρώπη αισθάνονται υπερήφανοι με την τακτική αυτή, «είναι επομένως καιρός να αποδείξουν όλοι ότι δουλεύουν για την εξεύρεση λύσης και όχι για να υποτάξουν και να ταπεινώσουν έναν ολόκληρο λαό. Γιατί τότε αν δουλεύουν για να ταπεινώσουν ή να υποτάξουν να ξέρουν θα έχουν τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα». Ο κ. Τσίπρας ανέφερε ότι θέση των πολιτών είναι η κυβέρνηση να μην υποκύψει στις παράλογες και εκβιαστικές απαιτήσεις των δανειστών.
Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την πεποίθηση ότι, «παρά το μεγάλο πισωγύρισμα της προχθεσινής ημέρας, τώρα είμαστε περισσότερο κοντά παρά ποτέ σε συμφωνία». Όπως τόνισε, είμαστε κοντά σε συμφωνία «γιατί είναι πλέον σαφές στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια κοινή γνώμη ότι η ελληνική πλευρά έχει προτείνει ένα ρεαλιστικό πλαίσιο λύσης και δεν στέκεται με αδιαλλαξία, δεν στέκεται με αδιαφορία στις ανάγκες των δανειστών και των εταίρων, με αδιαφορία στους κανόνες που διέπουν τη νομισματική ένωση, με αδιαφορία σε όσα και η κοινή γνώμη άλλων χωρών ζητά. Και δεύτερον γιατί παρά τις αντίθετες προβλέψεις και τις αντίξοες συνθήκες των τελευταίων μηνών αντέξαμε. Επιμείναμε και αντέξαμε να διαπραγματευόμαστε όρθιοι και με ασφάλεια για τον ελληνικό λαό. Και πλέον μετά και τη χθεσινή απόφαση για μεταφορά πληρωμών στο ΔΝΤ στο τέλος του μήνα, μετά την χθεσινή απόφαση, είναι πλέον σαφές σε όλους και το προεξοφλούν και οι ίδιες οι αγορές ότι κανείς δεν επιθυμεί τη ρήξη. Και ο χρόνος πια δεν λιγοστεύει μόνο για εμάς. Λιγοστεύει για όλους». Γι΄ αυτό όπως είπε δεν πρέπει να βιαστούν ορισμένοι να προδικάσουν εξελίξεις. Η ρεαλιστική προσέγγιση της ελληνικής πλευράς είναι η μόνη σοβαρή διαπραγματευτική γραμμή ώστε να πάμε σε συμφωνία βιώσιμη, είπε ο πρωθυπουργός.
Η ελληνική πρόταση
Αναφερόμενος στην πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι η πρόβλεψη για χαμηλά πρωτογενή πλεονάσματα που έχουν ήδη γίνει αποδεκτά μειώνουν το κόστος για τον ελληνικό λαό κατά 8 δισ. για τον επόμενο ενάμισι χρόνο και κατά 14 δισ. στην 5ετία. Αναφέρθηκε στην απομείωση αναδιάρθρωση του χρέους, στην προστασία των συντάξεων και του πραγματικού μισθού, στην αναδιανομή εισοδημάτων προς όφελος της πλειοψηφίας ώστε να πληρώσουν όχι τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα αλλά τα υψηλά και όσοι δεν πλήρωσαν την 5ετία στο λογαριασμό της κρίσης. Αναφέρθηκε στην επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την αντιστροφή της απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων που ήταν βασικό ιδεολογικό οχυρό της μνημονιακής πολιτικής. Ο κ. Τσίπρας ανακοίνωσε μάλιστα ότι σε διαβούλευση με τον ILO η κυβέρνηση είναι σε θέση τις επόμενες ημέρες να παρουσιάσει την τελική πρόταση η οποία θα έρθει και θα τοποθετηθεί στο ελληνικό κοινοβούλιο που είναι κυρίαρχο και θα νομοθετήσει την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων στη χώρα. Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην ανάγκη ύπαρξης ισχυρού επενδυτικού προγράμματος που θα προκαλέσει ένα θετικό σοκ. Αυτοί, όπως είπε είναι οι άξονες που μπορεί να συνοψίζουν την προοπτική μιας οικονομικά βιώσιμης και κοινωνικά δίκαιης συμφωνία.
Ο κ. Τσίπρας ζήτησε σύνεση, ψυχραιμία και σωφροσύνη σε όσα θα ακουστούν τις επόμενες ημέρες. «Τώρα είναι η ώρα της ευθύνης για όλους. Πρωτίστως για την Κυβέρνηση αλλά και για την αντιπολίτευση. Σας καλώ λοιπόν να στηρίξετε με ειλικρίνεια την εθνική προσπάθεια αφήνοντας κατά μέρους τη γραμμή της σκοπιμότητας και της κινδυνολογίας». Διαβεβαίωσε επίσης τον ελληνικό λαό ότι πέρα από περήφανος για την σκληρή προσπάθεια της κυβέρνησης πρέπει να είναι και ήσυχος. «Να είναι περήφανος γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν θα υποχωρήσει σε παράλογες απαιτήσεις. Αλλά και να είναι ήσυχος γιατί η επιμονή και υπομονή μας στη διαπραγμάτευση, η αντοχή μας αυτή σύντομα θα φέρει καρπούς. Θα υπερασπιστούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το δικαίωμα ενός ολόκληρου λαού να ζήσει με αξιοπρέπεια κυρίως να ζήσει σε συνθήκες που θα δίνουν προοπτική ευημερίας και προόδου», είπε ο πρωθυπουργός.