Για ιστορικό βήμα έκανε λόγο o Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, κατά την αιφνίδια ανακοίνωσή του στους δημοσιογράφους, ότι ο Ερντογάν συμφώνησε να άρει τις αντιρρήσεις του και να στηρίξει τη σουηδική υποψηφιότητα για ένταξη στην Συμμαχία. Παράλληλα φέρεται να εξασφάλισε κάποια ανταλλάγματα από την ΕΕ.
Σε ανάρτησή του στο twitter, ο Γενς Στολτενμπεργκ ανέφερε:
«Με χαρά ανακοινώνω ότι μετά τη συνάντηση που πραγματοποίησα με τον @RTErdogan και τον @SwedishPM, ο Πρόεδρος Erdogan συμφώνησε να προωθήσει το πρωτόκολλο προσχώρησης της Σουηδίας στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση το συντομότερο δυνατό και να εξασφαλίσει την επικύρωση. Πρόκειται για ένα ιστορικό βήμα που καθιστά όλους τους συμμάχους του #NATO ισχυρότερους & ασφαλέστερους».
Οι δύο χώρες συμφώνησαν να συνεχίσουν να εργάζονται στο πλαίσιο της συμφωνίας της Μαδρίτης, μεταξύ άλλων με ένα νέο διμερές σχήμα ασφαλείας που θα συνεδριάζει ετησίως σε υπουργικό επίπεδο. Η Σουηδία θα παρουσιάσει έναν οδικό χάρτη που θα περιγράφει το έργο της για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας κατά την πρώτη συνάντηση του συμβουλίου αναφέρεται στην ανακοίνωση.
«Ενεργοποιούνται εκ νέου οι σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ»
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ συμφώνησαν να “ενεργοποιήσουν εκ νέου” τις σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ, ανακοίνωσε σήμερα ο Σαρλ Μισέλ στο τέλος της συνάντησής τους στο Βίλνιους.
“Καλή συνάντηση με τον πρόεδρο Ερντογάν στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ”, έγραψε στο Twitter o Σαρλ Μισέλ. “Εξερευνήσαμε τις ευκαιρίες ώστε η συνεργασία μας να ξαναγίνει σημαντική και να ενεργοποιήσουμε εκ νέου τις σχέσεις μας”, πρόσθεσε
Επίσης σύμφωνα με το Bloomberg, Τούρκος αξιωματούχος δήλωσε ότι υπήρξε πρόοδος ως προς την ικανοποίηση των αιτημάτων τους για την άρση των κυρώσεων που σχετίζονται με την άμυνα και ότι οι αξιωματούχοι της ΕΕ συμφώνησαν να επιταχύνουν τις διαπραγματεύσεις μεταξύ άλλων για την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης και την απελευθέρωση της βίζας για τους πολίτες της.
Και η Σουηδία από την πλευρά της δεσμεύτηκε ακόμη να υποστηρίξει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ.
ΗΠΑ και Βερολίνο χαιρετίζουν
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν χαιρέτισε την απόφαση του Τούρκου προέδρου και δήλωσε «έτοιμος» να εργαστεί με τον Ερντογάν για την προαγωγή της άμυνας και της αποτροπής στην ευρωατλαντική περιοχή, προσθέτοντας ότι «ανυπομονεί» να υποδεχτεί τη Σουηδία ως το 32ο μέλος του ΝΑΤΟ.
Από το Βερολίνο, η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ χαιρέτισε επίσης τη συμφωνία, σημειώνοντας ότι «άνοιξε επιτέλους ο δρόμος» για την επικύρωση του ενταξιακού πρωτοκόλλου της Σουηδίας από το τουρκικό κοινοβούλιο.
Με το βλέμμα στα F-16
Να σημειωθεί πως σύμφωνα με αναλυτές, μία από τις βασικές επιδιώξεις της Τουρκίας, ήταν η ολοκλήρωση της συμφωνίας ύψους 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων για αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη F-16, μια συμφωνία που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση Μπάιντεν αλλά αντιμετωπίζει αντιδράσεις στο Καπιτώλιο.
Νέος όρος
Κατά την Washington Post, και η Σουηδία δεσμεύτηκε να υποστηρίξει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ, μεταξύ της οποίας την αναθεώρηση στην Τελωνειακή Ένωση και τη βίζα.
Ο Ερντογάν συνέδεσε σήμερα την υποψηφιότητα της Σουηδίας για το ΝΑΤΟ με τη μακρά και άκαρπη προσπάθεια της Τουρκίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εγείροντας ένα νέο εμπόδιο στις προσπάθειες της Δύσης να διευρύνει τη διατλαντική συμμαχία και να επιδείξει ενότητα κατά τη διάρκεια του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ο Τούρκος Πρόεδρος είχε δηλώσει την αντίθεσή του στην ένταξη της Σουηδίας για έναν μακρύ κατάλογο λόγων, συμπεριλαμβανομένης της άρνησης της Στοκχόλμης να εκδώσει άτομα που καταζητούνται ως τρομοκράτες από την Τουρκία , και της έγκρισης διαδηλώσεων κατά του Ερντογάν.
Όμως η σύνδεση με την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα θέμα που έθεσε για πρώτη φορά ο Ερντογάν σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο Μπάιντεν την Κυριακή, φάνηκε να είναι ένας νέος όρος – εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το αν ο Τούρκος ηγέτης προσπαθούσε να λειτουργήσει ως τροχοπέδη στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία τη Δευτέρα ή απλώς προσπαθούσε να αποσπάσει όσο το δυνατόν περισσότερες παραχωρήσεις από τους δυτικούς συμμάχους πριν συμφωνήσει με την υποψηφιότητα της Σουηδίας.
“Θέλουμε να τηρηθούν οι υποσχέσεις”, δήλωσε ο Ερντογάν, μιλώντας σε δημοσιογράφους στην Κωνσταντινούπολη πριν αναχωρήσει για τη σύνοδο κορυφής. “Πρώτα, ελάτε να ανοίξουμε το δρόμο για την Τουρκία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά ας ανοίξουμε το δρόμο για τη Σουηδία, όπως ανοίξαμε το δρόμο για τη Φινλανδία”, είπε.
“Η Τουρκία, πρόσθεσε, περιμένει στην πόρτα της Ε.Ε. εδώ και 50 χρόνια”.
Τα σχόλια του Ερντογάν, όποια κι αν ήταν η πρόθεσή του, εξασφάλισαν ότι η Τουρκία παρέμεινε στο επίκεντρο της συζήτησης καθώς οι δυτικοί σύμμαχοι συναντήθηκαν για να συζητήσουν άλλα κρίσιμα ζητήματα που σχετίζονται με τη ρωσική εισβολή, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής υποστήριξης για την Ουκρανία, και το δικό της αίτημα για ένταξη στο ΝΑΤΟ – ενισχύοντας τις προσπάθειες του Τούρκου προέδρου να προωθήσει την κυβέρνησή του ως έναν ανεξάρτητο διαμεσολαβητή με παγκόσμια εμβέλεια.
Οι αντιδράσεις
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αρχικά πάντως απέρριψε την ιδέα να συνδεθεί η υποψηφιότητα της Σουηδίας για το ΝΑΤΟ με τη διεύρυνση της Ε.Ε: “Δεν μπορείτε να συνδέσετε τις δύο διαδικασίες”, δήλωσε τη Δευτέρα η Ντάνα Σπινάντ, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς επανέλαβε την άποψη αυτή, λέγοντας ότι δεν υπάρχει λόγος να τα βλέπουμε ως “συνδεδεμένο ζήτημα”.
Εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες “πάντα υποστήριζαν” τις βλέψεις της Τουρκίας στην Ε.Ε. “και συνεχίζουν να το κάνουν”. Ωστόσο πρόσθεσε ότι η “ένταξη και όλη η διαδικασία” είναι θέμα μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας, ενώ οι ΗΠΑ επικεντρώνονται “στη Σουηδία, η οποία είναι έτοιμη να ενταχθεί στη συμμαχία του ΝΑΤΟ”.
Η συμφωνία με τον Ερντογάν αργά το βράδυ της Δευτέρας έρχεται μετά από μήνες κωλυσιεργίας του Τούρκου ηγέτη,
Αμέσως μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον περασμένο Φεβρουάριο, η Φινλανδία και η Σουηδία αναζήτησαν ασφάλεια στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο η ένταξη στο ΝΑΤΟ απαιτεί ομόφωνη έγκριση από τις χώρες μέλη.
Για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αναμένεται και η έγκριση της Ουγγαρίας, κατι που για τον κ. Στόλτενμπεργκ, δεν θα είναι πρόβλημα.