Αυτό κι αν είναι ένα από τα επαγγέλματα που έχουν συνδεθεί με την ιστορία μας αλλά και με την παράδοσή μας. Ένα επάγγελμα που σε κάποιες γωνιές της χώρας, εννοείται θαλάσσιες περιοχές, παραμένει ζωντανό με νύχια και με δόντια από τους μοναδικούς τεχνίτες του.
Καραβομαραγκός. Αλλιώς, κατασκευαστής, ναυπηγός, παραδοσιακών ξύλινων σκαφών, άλλων για αλιεία, άλλων για αναψυχή.
- του Δημήτρη Γιαγτζόγλου
Στην Σύρο στον μικρό όρμο νότια της Ερμούπολης, ακριβώς δίπλα στο Νεώριο, θα συναντήσουμε ένα ταρσανά, του οποίου η καρδιά δεν έπαψε να χτυπά, από το 1860.
Τότε ο Μιχαήλος Μαυρίκος ήρθε πρόσφυγας από τη Χίο εγκαταστάθηκε στην Ερμούπολη, ίσως το μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι της χώρας την εποχή εκείνη.
Σήμερα πια, ο Μιχάλης Μαυρίκος, τέταρτη γενιά, είναι όλη μέρα στον ταρσανά. Υπερήφανος για την τέχνη του, μια τέχνη που δυστυχώς δεν περνάει και τις καλύτερες μέρες της.
«Δεν είχα άλλη επιλογή. Μέσα στην οικογένεια από παιδί είχα αυτές τις εικόνες. Μεγάλωσα μέσα στον ταρσανά. Αλλά δυστυχώς αυτή η δουλειά χάνεται. Όσοι έχουμε απομείνει το έχουμε γυρίσει σε μεικτές επιχειρήσεις. Εκτός από ταρσανάδες έχουμε γίνει και καρνάγια. Το πρώτο κατασκευάζει, το δεύτερο επισκευάζει και συντηρεί», λέει ο ίδιος ο Μιχάλης Μαυρίκος.
Γεμάτος αγάπη για την τέχνη του ξεκαθαρίζει πως «αυτή η δουλειά δεν έχει καθόλου ρουτίνα. Βλέπεις κάθε μέρα τους κόπους σου να προχωράνε, να εξελίσσονται. Δεν είσαι απλώς πίσω από ένα γραφείο και υπογράφεις αιτήσεις. Μπορούμε να φτιάξουμε οποιοδήποτε παραδοσιακό σκαρί μας ζητηθεί. Αλλά δεν κατασκευάζουμε πια. Από καθόλου έως ελάχιστα. Από την μια η στροφή στο πλαστικό με τον μύθο της εύκολης συντήρησης, από την άλλη ο ανταγωνισμός με την Τουρκία, που δεν έχει δασμούς αρά κατασκευάζει πολύ φθηνά, μας έχουν οδηγήσει σε μαρασμό». Και ένας ακόμη παράγοντας «η μεγάλη φορολόγηση. Σύμφωνα με τη φορολογία που υπάρχει ένα ξύλινο παραδοσιακό σκαρί αντιμετωπίζεται με την ίδια λογική που αντιμετωπίζεται φορολογικά μια θαλαμηγός. Η βάρκα που έλεγε ο Ελύτης αντιμετωπίζεται σαν είδος πολυτελείας’.
Στην περίπτωση των καραβομαραγκών που έχουν απομείνει στην χώρα μας μεγάλο μέρος του προβλήματος δημιουργήθηκε από μια ευρωπαϊκή πολιτική που προσπαθούσε να μειώσει τον αλιευτικό στόλο και κατά συνέπεια χάθηκε μεγάλο μέρος από την κύρια πελατεία. Ο ίδιος, όμως, επιμένει. «Δεν έχω σκεφτεί ποτέ να τα παρατήσω».
Τυχαία τον ρώτησα αυτός τι βάρκα έχει. Ρίξαμε γέλιο. «Δικό μου σκάφος δεν έχω γιατί δεν έχω καθόλου χρόνο. Ισχύει αυτό που λένε πως το καλύτερο σκάφος είναι αυτό του φίλου σου».